Η Ολιστική θεραπεία των συγκλεισιακών προβλημάτων (το τρίξιμο των δοντιών ή βρουξισμός) με τη βοήθεια της Ομοιοπαθητικής, της οστεοπαθητικής και της κινησιολογίας

Εισαγωγή

Τρίζετε τα δόντια σας κατά τη διάρκεια του ύπνου; Οι μύες της γνάθου σας πονούν κατά τη μάσηση; Δεν καταπίνετε σωστά; Το στόμα σας δεν ανοίγει αρκετά ώστε να τρέφεστε με ευκολία, έχετε βουητά ή πόνους στα αυτιά και αδυναμία εστίασης των ματιών σας; Τότε ίσως πάσχετε από το Σύνδρομο Δυσλειτουργίας της Κροταφογναθικής Άρθρωσης (ΣΔΚΓΑ). Η κάτω γνάθος είναι ένα κινητό οστό που ενώνεται με το κρανίο μέσω της κροταφογναθικής άρθρωσης. Τέσσερις ομάδες μυών αναρτούν την κάτω γνάθο από το κρανίο – οι μασητήρες, οι κροταφικοί, οι έξω πτερυγοειδείς και οι έσω πτερυγοειδείς. Η μάσηση και η κατάποση ελέγχεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή τον εγκέφαλο. Η μάσηση και η κατάποση είναι οι κύριες λειτουργίες που γίνονται με τη βοήθεια της κάτω γνάθου.
Η μη «σωστή συνεργασία» ή «συντονισμός» μεταξύ των κινήσεων της γνάθου και του εγκεφάλου γεννάει μια διαρκή δυσλειτουργία των μυών της κάτω γνάθου που ονομάζεται ΣΔΚΓΑ. Το ΣΔΚΓΑ αν και προσβάλλει κυρίως τους μύες της κάτω γνάθου μπορεί να επεκταθεί προκαλώντας δυσλειτουργία των μυών του προσώπου, του αυχένα και της κεφαλής. Οι μύες των ώμων, του βραχίονα και της θωρακικής μοίρας μπορούν να προσβληθούν από αυτή τη δυσλειτουργία επίσης.
Η δυσλειτουργία γίνεται συνήθως αντιληπτή από τον ασθενή γιατί νιώθει ένα είδος κράμπας (πιάσιμο) στους παραπάνω μύες, που συνοδεύεται από διαφόρων ειδών πόνους (οι ασθενείς αναφέρουν τον πόνο σαν κάψιμο, τσίμπημα, αίσθηση μουδιάσματος κλπ, κάτι που εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου).

Από την θεωρία στην πράξη

Ο τρόπος που κλείνουμε τα δόντια μας ονομάζεται σύγκλιση. Τα δόντια μας αναρτώνται στα οστά των γνάθων με μικροσκοπικά ινίδια – το δεσμοδόντιο που περιέχει εκατομμύρια νευρικούς υποδοχείς. Οι υποδοχείς αυτοί είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι και αντιδρούν σε ερεθίσματα της τάξης των 8-10μ (1μ=1/1.000.000 του μέτρου). Όταν η τροφή που μασάμε συνθλίβεται από τα δόντια, αυτά μετακινούνται προς διάφορες κατευθύνσεις, με τη βοήθεια του δεσμοδόντιου. Η μετακίνηση αυτή καταγράφεται από τους νευρικούς αυτούς υποδοχείς και έτσι γίνεται αντιληπτή από τον εγκέφαλο (δηλ. το κεντρικό νευρικό σύστημα). Έτσι ο εγκέφαλος πληροφορείται για τη σύσταση της τροφής που τρώμε και δίνει εντολή στους μύες της μάσησης να συσπαστούν με την κατάλληλη δύναμη ώστε να γίνει σωστά η μάσηση. Ανάλογες εντολές δίνονται στους μύες της γλώσσας και των παρειών. Αυτό συμβαίνει τόσο κατά τη διάρκεια της μάσησης όσο και κατά τη διάρκεια της κατάποσης (καταπίνουμε 1500-2000 φορές τη μέρα!). Κάθε φορά που καταπίνουμε, τα δόντια έρχονται σε επαφή, οι νευρικοί υποδοχείς του δεσμοδόντιου διεγείρονται και δίνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο για τη θέση της κάτω γνάθου.

Η διαδικασία της μάσησης και της κατάποσης στηρίζεται σε ένα μηχανισμό αλληλεπίδρασης μεταξύ των νευρικών υποδοχέων των δοντιών, των μυών που κινούν την κάτω γνάθο και του εγκεφάλου. Όσο ο μηχανισμός αυτός λειτουργεί κανονικά και αρμονικά, δεν υπάρχει παθολογία στη γνάθο και στους περιβάλλοντες μύες. Όταν όμως βρεθεί κατά τη διάρκεια της σύγκλεισης κάποια αιτία που εμποδίζει τη γνάθο να κλείσει σωστά και τα δόντια να έρθουν σε αρμονική επαφή, ο μηχανισμός αυτός διαταράσσεται. Αν το εμπόδιο είναι μικρό (π.χ. ένα σφράγισμα που είναι λίγο πιο ψηλό από το κανονικό) ο εγκέφαλος προσπαθεί να φέρει σε επαφή τα δόντια αλλάζοντας ελαφρά τη σύσπαση των μυών που κινούν την κάτω γνάθο. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να παρατηρηθεί μικρός πόνος σε κάποιους μύες όπως οι μασητήρες ή οι πτερυγοειδείς. Αν το εμπόδιο είναι μεγάλο (π.χ. μία γέφυρα που είναι πιο ψηλή από το κανονικό και περιλαμβάνει 8 δόντια) ο εγκέφαλος προσπαθεί απεγνωσμένα να φέρει τα δόντια σε σωστή επαφή, όμως αυτό είναι αδύνατο λόγω του μεγάλου εμποδίου (της γέφυρας). Σε αυτή την περίπτωση παρατηρείται έντονος σπασμός και πόνος στους μυς της γνάθου. Αν το πρόβλημα αφεθεί αθεράπευτο για ένα διάστημα πάνω από 2-3 εβδομάδες, παρατηρούνται ακόμη πιο έντονα φαινόμενα συγκλεισιακής δυσαρμονίας και οι ιστοί που περιβάλλουν τους μυς της γνάθου αρχίζουν να διαταράσσονται και αυτοί. (ΠΧ ΟΙ ΜΥΣ ΤΟΥ ΑΥΧΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΛΑΤΗΣ) Το σύνολο των παθολογικών εκδηλώσεων που έχουν σαν αιτία το κακό κλείσιμο των δοντιών ονομάζεται Σύνδρομο Δυσλειτουργίας της Κροταφογναθικής Άρθρωσης (ΣΔΚΓΑ).

Πόσο συχνή είναι η ΣΔΚΓΑ;

Πολλοί περισσότεροι άνθρωποι από ότι παλαιότερα πάσχουν από ΣΔΚΓΑ. Τα συνήθη συμπτώματα είναι κατά σειρά προτεραιότητας:

α) Τρίξιμο των δοντιών, κυρίως τη νύχτα αλλά όχι μόνο.

β) Δυσκολία ανοίγματος του στόματος, κυρίως κατά τις πρωινές ώρες.

γ) Σπασμοί και πόνος στους μασητήρες, τους κροταφίτες και τους πτερυγοειδείς μυς σε μόνιμη βάση – τικ στο πρόσωπο.

δ) Δυσκολία στην κατάποση με αίσθημα πνιγμού.

ε) Βουητά ή φλεγμονές στα αυτιά που είναι μόνιμες ή συχνά εμφανιζόμενες και δεν θεραπεύονται παρ’ όλα τα φάρμακα που συνταγογραφεί ο ΩΡΛ γιατρός.

στ) Διπλωπία, αδυναμία εστίασης των ματιών.

ζ) Πόνοι στους μυς του προσώπου, του αυχένα και της θωρακικής μοίρας.

η) Έντονη διαταραχή της ψυχικής ισορροπίας του ασθενή που αρκετές φορές ζει με ηρεμιστικά και άλλα φάρμακα.

Δυστυχώς πολύ λίγοι οδοντίατροι και γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων γνωρίζουν να κάνουν σωστή διάγνωση του προβλήματος. Βλέπουμε λοιπόν συχνά τον ασθενή με ΣΔΚΓΑ να περιφέρεται μεταξύ του φυσιοθεραπευτή για τους πόνους στον αυχένα, του ΩΡΛ για τα βουητά στα αυτιά, στον οφθαλμίατρο γιατί δεν μπορεί να εστιάσει καλά και τέλος στο νευρολόγο ψυχίατρο γιατί ο ασθενής έχει πειστεί… με τη βοήθεια των συναδέρφων διαφόρων ειδικοτήτων, ότι το πρόβλημά του είναι ψυχολογικό. Για να καταλάβουμε την έκταση του προβλήματος θα αναφέρω ενδεικτικά ότι στο πανεπιστήμιο VII στο Παρίσι εξετάστηκαν 2300 ασθενείς με ΣΔΚΓΑ, εκ των οποίων το 30% ζούσε με ψυχοφάρμακα και το 85% όφειλε το πρόβλημά του σε κακές οδοντιατρικές εργασίες – γέφυρες και σφραγίσματα.

 Στους ασθενείς που πάσχουν απο ΣΔΚΓΑ ο πόνος και το πιάσιμο των μυών της γνάθου μεταφέρεται συχνά στους μύες του λαιμού και του αυχένα όπως η στερνοκλειδομαστοειδείς και σκαλινοί και τραπεζοειδείς όπως και σε όλους τους μύες του θώρακος και της μέσης. 

Η θεραπευτική τεχνική για τη θεραπεία του ΣΔΚΓΑ

Το πιο συχνό μέσο που χρησιμοποιούν οι οδοντίατροι για τον πόνο στην κροταφογναθική άρθρωση και το τρίξιμο των δοντιών είναι ο νάρθηκας από διαφανές ακρυλικό. Αυτό δεν είναι φυσικά μέσο θεραπείας, αλλά χρησιμεύει ώστε ο ασθενής να μην καταστρέψει τα δόντια του από το τρίξιμο. Το ως άνω μέσο δεν μπορεί φυσικά να λύσει το πρόβλημα. Ως ολιστικός οδοντίατρος εφαρμόζω τεχνικές που βασίζονται στην οστεοπαθητική – κινησιολογία και την ομοιοπαθητική και θεραπεύουν το 99% των ασθενών μου. Σκοπός της θεραπείας είναι να βρούμε τη θέση της κάτω γνάθου που είναι συμβατή με την αρμονική συνεργασία του εγκεφάλου (ΚΝΣ) και των μυών της μάσησης. Για το σκοπό αυτό γίνονται ειδικές ισοτονικές και ισομετρικές ασκήσεις των μυών της γνάθου και αν χρειαστεί κατασκευάζεται μια ειδική συσκευή προσανατολισμού της κάτω γνάθου, που ο ασθενής φοράει για μία έως τρεις βδομάδες μέχρι η γνάθος να έρθει στη σωστή θέση και οι μύες να χαλαρώσουν. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα: rhus tox,bryonia,ruta,magnesia phosphorica,arnica,agaricus,angustura,physostigma,strychninum ,lachnanthes, βοηθούν στην γρηγορότερη θεραπεία του πόνου και του μυϊκού σπασμού. Με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής χαλαρώνουμε τους συσπασμένους μυς, καταπραΰνουμε τους πόνους των μυών και εξισορροπούμε τον διαταραγμένο ψυχισμό των ασθενών μας.
Μετά από δύο-τέσσερις βδομάδες, ο ασθενής είναι απαλλαγμένος από τα συμπτώματα και δεν ζει σε όλη του τη ζωή με βραδινά μασελάκια βρουξισμού.

Παρουσίαση κλινικών περιστατικών

Περιστατικό No1:

Μια κυρία 50 ετών που βρίσκεται εδώ και έξι μήνες σε εμμηνόπαυση, ήρθε στο ιατρείο μου παραπονούμενη ότι δεν μπορεί να ανοίξει το στόμα της. Παρουσίαζε έντονη νευρικότητα, αϋπνίες και διαταραχές στην όραση. Μου είπε χαρακτηριστικά ότι «τα βλέπει συχνά διπλά» και «δεν βλέπει τόσο ζωντανά τα χρώματα όπως παλιά». Όλα άρχισαν πριν από 4 χρόνια, όταν έπειτα από ένα χασμουρητό εξαρθρώθηκε η κάτω γνάθος. Η ασθενής πήγε σε κάποιο εφημερεύον νοσοκομείο όπου έβαλαν τη γνάθο στη θέση της. Από τότε το στόμα της δεν ανοίγει καλά, δεν μπορεί να καταπιεί και «πνίγεται ακόμα και με το σάλιο της».
Όταν την είδα στο ιατρείο μου, το στόμα της δεν άνοιγε πάνω από ενάμιση δάκτυλο και οι μύες της γνάθου της ήταν συσπασμένοι. Η ασθενής είχε όψη ενός δυστυχισμένου ατόμου που δεν ήξερε τι της συμβαίνει. Είχε μέχρι τώρα επισκεφτεί παθολόγο, ΩΡΛ, ρευματολόγο, οφθαλμίατρο και στο τέλος νευρολόγο, ο οποίος της συνταγογράφησε ηρεμιστικά και μυοχαλαρωτικά για την αϋπνία της, τη νευρικότητα και τους μυϊκούς σπασμούς. Η ασθενής (που ήταν συγγραφέας) τα πήρε για 15 μέρες αλλά μετά τα σταμάτησε γιατί ένιωθε ατονία και αδυναμία συγκέντρωσης. Το πρώτο σύμπτωμα που διέκρινα στην ασθενή ήταν ότι η γνάθος της όταν έκλεινε ακολουθούσε μια περίεργη πορεία ζικ-ζακ. Ήταν προφανές ότι η γνάθος της είχε μπει σε λάθος θέση. Με τις κατάλληλες ισοτονικές και ισομετρικές ασκήσεις χαλάρωσα τους μυς, σταθεροποίησα τη θέση αυτή με κατάλληλη συσκευή προσανατολισμού και μία εβδομάδα μετά η γνάθος βρισκόταν στη σωστή θέση και η ασθενής ήταν εντελώς απαλλαγμένη από μυϊκούς πόνους και σπασμούς, άνοιγε κανονικά το στόμα της και η νευρικότητα, η κατάποση και η αϋπνία ήταν αρκετά βελτιωμένες. Χρειάστηκαν να ανακατασκευαστούν αρκετά δόντια ώστε το στόμα να κλείνει αρμονικά στη σωστή του θέση.
Το παραμένον πρόβλημα της αϋπνίας, της κατάποσης και της νευρικότητας αντιμετωπίστηκε επιτυχώς με το ομοιοπαθητικό φάρμακο cenchris μέσα σε 4 βδομάδες.
Η ασθενής φεύγοντας χαμογελαστή από το ιατρείο μου είπε: «Επιτέλους, αρχίζω να ζω ξανά μετά από 4 χρόνια. Βλέπω ξανά χρώματα και δεν έχω αυτοκτονικές τάσεις».

Περιστατικό No2:

Ασθενής 40 ετών, ψυχίατρος, ήρθε στο ιατρείο μου παραπονούμενος ότι τρίζει τόσο πολύ τα δόντια της τη νύχτα που ο σύζυγός της δεν μπορεί να κοιμηθεί. Της λείπουν εδώ και 3 χρόνια όλα τα πίσω δόντια της άνω γνάθου και θέλει να τοποθετήσουμε 3 οδοντιατρικά εμφυτεύματα από κάθε πλευρά ώστε να μπορεί να μασάει ξανά. Όλοι οι συνάδελφοι εμφυτευματολόγοι που είχε απευθυνθεί της είχαν συστήσει να τοποθετήσει 6 εμφυτεύματα για την αποκατάσταση των χαμένων δοντιών. Της είχαν όμως υπογραμμίσει ότι το πρόβλημα τριξίματος των δοντιών ήταν ψυχοσωματικό και έτσι έπρεπε στην υπόλοιπη ζωή της να ζει με ένα νάρθηκα από σιλικόνη τοποθετημένο στην άνω γνάθο για να προφυλάσσει τα παραμένοντα δόντια και τα εμφυτεύματα από το υπερβολικό τρίξιμο των δοντιών. Καθώς ήταν όμως η ίδια ψυχίατρος ήξερε ότι ήταν μεν σε μόνιμη ένταση, αλλά δεν πίστευε ότι το πρόβλημα τριξίματος των δοντιών της οφειλόταν μόνο στη νευρικότητά της. Δεν ήθελε να ζει την υπόλοιπη ζωή της με ένα νάρθηκα τοποθετημένο στη γνάθο της. Ένιωθε σαν να ήταν ανάπηρη.
Μετά την λεπτομερή λήψη οδοντιατρικού και ομοιοπαθητικού ιστορικού και την κλινική εξέταση των μυών του στοματογναθικού συστήματος του αυχένα και του κρανίου, διαπίστωσα ότι η δυσλειτουργία των μυών της γνάθου της ήταν κυρίως μηχανικής αιτιολογίας και οφειλόταν στο χάσιμο των άνω πίσω δοντιών που είχε σαν συνέπεια η γνάθος της να μην κλείνει σε σταθερή θέση. Κατασκευάσαμε λοιπόν προσωρινές γέφυρες που σε συνδυασμό με την συσκευή προσανατολισμού της γνάθου έφερε την κάτω γνάθο σε σωστή θέση. Η παθολογία του τριξίματος υποχώρησε κατά 80%. Η ασθενής έτριζε τα δόντια της μόνο λίγο όταν ήταν σε περιόδους έντονου στρες λόγω φόρτου εργασίας. Το ομοιοπαθητικό φάρμακο magnesia carbonica έλυσε εντελώς το πρόβλημα. Και σε αυτή την περίπτωση συνδυάστηκε με επιτυχία η μηχανική αποκατάσταση της λειτουργίας της γνάθου και η εξισορρόπηση της ψυχοσωματικής υγείας της ασθενούς με τη βοήθεια της ομοιοπαθητικής ώστε να επιτευχθεί 100% θεραπεία της μυϊκής της δυσλειτουργίας. Η τοποθέτηση νέων δοντιών πάνω στα έξι οδοντιατρικά εμφυτεύματα της άνω γνάθου έγινε 2 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας. Κανένα μέσο όπως π.χ. νάρθηκας σύγκλισης δεν συνταγογραφήθηκε ποτέ ξανά.

Συμπεράσματα